Created by satish : 06 December 2025
Gratuity Calculator :- नवीन कामगार संहितेमुळे ग्रॅच्युइटी मिळण्याचे नियम आता खूपच सोपे झाले आहेत. आता — फक्त एक वर्ष काम केल्यानंतर देखील कर्मचारी या लाभासाठी पात्र ठरू शकतात. पूर्वी, ५ वर्षांची सेवा आवश्यक असायची; त्यामुळे अनेक कामगारांना हे फायदे मिळत नव्हते. पण आता नियम बदलले आहेत आणि कमी कालावधीतही ग्रॅच्युइटी मिळण्याचा हक्क दिला गेला आहे.
🔵१ वर्षातच ग्रॅच्युइटीचा हक्क पण काही अटी आहेत
हे बदल मुख्यतः त्या कर्मचार्यांसाठी केले आहेत जे “fixed-term” (कॉन्ट्रॅक्ट किंवा फिक्स्ड-टर्म) आधारित आहेत. आता त्यांना फक्त सलग 1 वर्ष काम केल्यावर ग्रॅच्युइटी मिळू शकते.
परंतु, हे नियम कायम कर्मचाऱ्यांवर लागू नाहीत — अर्थात “permanent” (स्थायी) कर्मचारी असल्यास आता देखील पारंपारिक ५ वर्षांची सेवा आवश्यक असल्याचे अनेक वृत्तान्त सांगतात.
जर कामाच्या दरम्यान दीर्घ काळासाठी मोठी सुट्टी, मोठा ब्रेक किंवा नॉन-पेड गॅप घेतला असेल, तर ग्रॅच्युइटी मिळण्याच्या हक्कावर परिणाम होऊ शकतो.Gratuity Calculator
🔴ग्रॅच्युइटी कशी मोजली जाते?
नवीन कायद्यांनुसार, ग्रॅच्युइटीची रक्कम खालील पद्धतीने मोजली जाते:
ग्रॅच्युइटी रक्कम = अंतिम मूळ पगार × (15/26) × काम केलेली वर्षे
इथे
‘15’ म्हणजे एका वर्षासाठी १५ दिवसांच्या पगाराचा बक्षीस (service-value) दिला जातो.
‘26’ असे असण्याचे कारण म्हणजे महिन्यातले सरासरी कामाचे दिवस 26 मानले जातात (महिन्यात ४ रविवार सुटी गृहीत धरत).
उदाहरणार्थ — जर तुमचा शेवटचा मूळ पगार ₹30,000 आहे आणि तुम्ही 1 वर्ष काम केले आहे, तर तुमची ग्रॅच्युइटी अशी येईल:Gratuity Calculator
₹30,000 × (15/26) × 1 ≈ ₹17,307
⭕ग्रॅच्युइटीचे फायदे
ही रक्कम तुम्हाला करमुक्त स्वरूपात दिली जाते.
ही रक्कम कामगारांनी केलेल्या सेवा आणि निष्ठेसाठी कंपनीकडून दिलेलं एक “धन्यवाद” असतं.
जे कर्मचारी कमी कालावधीसाठी काम करतात जसे की कॉन्ट्रॅक्ट, प्रोजेक्ट-वर्क किंवा वारंवार नोकरी बदलणारे त्यांच्यासाठी हे विशेषच फायदेशीर ठरेल.
कोणासाठी हे बदल आहेत आणि कोणास नाही?
हे बदल मुख्यतः फिक्स्ड-टर्म (कॉन्ट्रॅक्ट) कर्मचार्यांसाठी आहेत. त्यांना आता १ वर्षानंतर ग्रॅच्युइटी मिळू शकते.
स्थायी (permanent) कर्मचार्यांसाठी आजही ५ वर्षांची सेवा पूर्ण करणे आवश्यक आहे, असे अनेक कायदेशीर तज्ज्ञ सांगतात.