Legal action for employee assault : नमस्कार मित्रानो आजच्या धावपळीच्या युगात, कामाच्या ठिकाणी सुरक्षितता ही फक्त आतल्या गोष्टींसाठी मर्यादित राहिलेली नाही. जर एखाद्या कर्मचाऱ्याला बाहेरील व्यक्तीने मारहाण केली, तर कायद्याचा काय आधार आहे? बऱ्याच वेळा असे प्रसंग घडतात की कर्मचारी अकारण त्रासात सापडतो. अशा वेळी काय करावे, कोणत्या कलमांखाली गुन्हा दाखल होतो, आणि कंपनीची भूमिका काय असते — हे सविस्तरपणे जाणून घेऊया.
👁🗨 Introduction: तुमच्यासोबत अन्याय झालाय का?
कधी कधी कार्यालयाच्या बाहेर किंवा अगदी ऑफिस परिसरात, बाहेरील व्यक्तींनी कर्मचाऱ्यांवर हल्ला केला जातो. यामागे वैयक्तिक वाद, व्यवसायिक स्पर्धा, किंवा काही वेळेस गैरसमज असतो.
पण प्रश्न असा आहे की — कायदा तुमच्यासोबत आहे का?
उत्तर आहे: हो, निश्चितच!
📜 कायदा काय सांगतो? (IPC अंतर्गत योग्य कलमे)
🔹 IPC कलम 323 – स्वेच्छेने मारहाण करणे
जर कोणत्याही व्यक्तीने जाणूनबुजून कोणालाही शारीरिक इजा केली, तर IPC कलम 323 अंतर्गत गुन्हा दाखल केला जाऊ शकतो. या अंतर्गत शिक्षा: 1 वर्ष कारावास किंवा दंड किंवा दोन्ही. legal action for employee assault
🔹 IPC कलम 325 – गंभीर मारहाण
जर मारहाणीमुळे गंभीर दुखापत झाली असेल (हाड मोडणे, गंभीर जखम), तर हे कलम लागू होते.
शिक्षा: 7 वर्षांपर्यंत कारावास + दंड.
🔹 IPC कलम 324 – धोकादायक शस्त्र वापरल्यास
चाकू, दगड, लाकूड यासारख्या वस्तू वापरून मारहाण केल्यास हे कलम लागू होते.
🔹 IPC कलम 326 – जीवघेण्या हल्ल्याचे प्रकरण
अत्यंत गंभीर मारहाणीच्या घटनांमध्ये आरोपीवर 10 वर्षांपर्यंत शिक्षा होऊ शकते.
📝 कायदेशीर प्रक्रिया काय आहे? (Step-by-Step मार्गदर्शन)
1. पोलिसात तक्रार दाखल करा
कर्मचाऱ्याने तात्काळ जवळच्या पोलीस स्टेशनमध्ये FIR (First Information Report) दाखल करावी.
👉 प्रमाणित तपशील द्यावा: हल्ला कधी, कुठे, कोणत्या व्यक्तीने केला, हल्ल्याचे कारण काय असेल व साक्षीदार कोण आहेत.
2. वैद्यकीय तपासणी गरजेची आहे.
सरकारी रुग्णालयात तपासणी करून Medical Certificate घ्यावा. हे डॉक्युमेंट कोर्टमध्ये महत्त्वाचे पुरावे ठरतात.
3. गुन्हा नोंदवला जातो legal action for employee assault
पोलीस कलमानुसार गुन्हा नोंदवून तपास सुरू करतात. आवश्यकता भासल्यास आरोपीला समन्स किंवा अटक केली जाऊ शकते.
4. न्यायालयीन प्रक्रिया सुरू होते
FIR आणि इतर पुराव्यांनुसार न्यायालयीन खटला चालवला जातो. पीडित व्यक्ती किंवा कंपनीला साक्षी म्हणून बोलावले जाऊ शकते.
🏢 कंपनीची भूमिका काय असावी?
✅ कंपनीने कर्मचाऱ्याला संरक्षण द्यावे
वैद्यकीय खर्चाची भरपाई
मानसिक आधार / counselling
कायदेशीर सल्ला आणि वकिलाची मदत
✅ कामावर परतण्यासाठी योग्य वेळ द्यावा
जर कर्मचाऱ्यास जखमा किंवा मानसिक धक्का बसला असेल, तर सुट्टी किंवा paid leave ची तरतूद असावी.
✅ कायद्याचे पालन करणे अनिवार्य
कंपनीने workplace safety policy चा आधार घेत तात्काळ कायदेशीर पावले उचलावी.
📌 उदाहरण: प्रकरणाचा आढावा
प्रसंग: एका BPO कंपनीतील कर्मचाऱ्याला बाहेरून आलेल्या व्यक्तीने कामाच्या तणावामुळे मारहाण केली.
कायदेशीर कारवाई:
कलम 325 अंतर्गत गुन्हा दाखल
कंपनीने वैद्यकीय आणि कायदेशीर मदत दिली
आरोपी अटकेत; प्रकरण न्यायप्रविष्
💡 Practical Tips: तुमचे संरक्षण करा
✅ ऑफिस परिसरात CCTV असू द्या
✅ बाहेरून येणाऱ्या व्यक्तींचे रजिस्ट्रेशन आवश्यक करा
✅ Internal Complaint Committee सजग ठेवा
✅ कामगार कायद्यानुसार कर्मचारी training घ्या
🧾 निष्कर्ष: तुमचे हक्क ओळखा, अन्याय सहन करू नका
जर बाहेरील व्यक्तीने कर्मचाऱ्यावर हल्ला केला, तर तो कायद्यानुसार गंभीर गुन्हा आहे. IPC चे कलम 323, 325, 324, किंवा 326 नुसार आरोपीवर कारवाई केली जाऊ शकते.
कर्मचाऱ्याने त्वरित FIR नोंदवावी, वैद्यकीय तपासणी करून पुरावे मिळवावेत, आणि कंपनीने त्याला संपूर्ण सहकार्य करावे. कामाच्या ठिकाणी सुरक्षिततेचे नियम अंमलात आणणे ही प्रत्येक संस्थेची जबाबदारी आहे.
🙋♂️ FAQs – वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न
Q1. जर आरोपी पळून गेला, तर काय करावे?
👉 पोलिसांना पूर्ण माहिती द्या. Non-bailable warrant मिळू शकतो.
Q2. कंपनीने काहीच मदत केली नाही, तर?
👉 आपण Labour Commissioner कडे तक्रार करू शकता.
Q3. किती दिवसांत FIR दाखल करावी?
👉 शक्य तितक्या लवकर — 24 तासांच्या आत दाखल करणे श्रेयस्कर.
Q4. मेडिकल रिपोर्ट कसा मिळवायचा?
👉 सरकारी / अधिकृत खासगी रुग्णालयातून तपासणी करून प्रमाणपत्र घ्यावे.