Created by satish, 30 November 2025
Digital Banking Experiance :- गेल्या काही वर्षांत डिजिटल व्यवहारांमध्ये झपाट्याने वाढ झाली आहे. पण त्यासोबतच फसवणुकीच्या घटनांमध्येही झपाट्याने वाढ झाली आहे. आता, रिझर्व्ह बँकेने (RBI) डिजिटल बँकिंग सोपे आणि अधिक सुरक्षित करण्यासाठी सात नवीन “मास्टर डायरेक्टर्स” जारी केले आहेत. ग्राहकांच्या सोयी लक्षात घेऊन, हे नवीन नियम १ जानेवारी २०२६ पासून देशभरातील बँकांमध्ये लागू केले जाणार आहेत. ग्राहकांची सुरक्षितता सुधारण्यासाठी आणि नियम सोपे करण्याच्या उद्देशाने सरकारने हे निर्देश जारी केले आहेत.
याचा फायदा केवळ ग्राहकांनाच नाही तर बँका आणि एनबीएफसींनाही होईल. या संस्थांवर अनावश्यक कागदपत्रांचा भार कमी होईल, ज्यामुळे त्यांचे काम सोपे होईल. रिझर्व्ह बँकेने एकूण २४४ मास्टर निर्देश जारी केले आहेत. पूर्वी, डिजिटल बँकिंगशी संबंधित नियम विविध परिपत्रकांमध्ये विखुरलेले होते. आता, आरबीआयने त्यांना एकत्रित केले आहे आणि विशेषतः डिजिटल बँकिंगसाठी सात नवीन मास्टर निर्देश जारी केले आहेत. यामुळे बँकिंग नियम समजून घेणे आणि त्यांचे पालन करणे सोपे होईल.Digital Banking Experiance
🔵नवीन नियमांमुळे कोणावर परिणाम होईल?
आरबीआयने जारी केलेले नियम मोठ्या व्यावसायिक बँका, लघु वित्त बँका, पेमेंट बँका, स्थानिक क्षेत्रातील बँका, प्रादेशिक ग्रामीण बँका, शहरी सहकारी बँका आणि ग्रामीण सहकारी बँकांना लागू होतील. एकूणच, हे नियम सर्व प्रकारच्या बँकांना लागू असतील. हे नियम १ जानेवारी २०२६ पासून लागू करण्याचे नियोजन आहे. गेल्या सहा महिन्यांपासून आरबीआयकडून ही प्रक्रिया सुरू आहे. या उपक्रमाचा एक भाग म्हणून, रिझर्व्ह बँकेने ५,६७३ जुनी परिपत्रके रद्द केली आहेत.Digital Banking Experiance
🔴प्रत्येक बँकेला डिजिटल धोरण तयार करावे लागेल.
नवीन नियमानुसार, प्रत्येक बँकेला स्वतःचे डिजिटल बँकिंग धोरण तयार करावे लागेल. या धोरणात इंटरनेट बँकिंग, मोबाइल बँकिंग आणि UPI मध्ये ग्राहकांच्या निधीचे संरक्षण कसे केले जाईल, तरलता कशी व्यवस्थापित केली जाईल आणि कोणत्याही तांत्रिक बिघाड झाल्यास काय केले जाईल याची तपशीलवार माहिती असेल.
🛡️ग्राहकांना काय फायदा होईल?
स्पष्ट आणि अस्पष्ट नियमांमुळे बँका नवीन सेवा लवकर सुरू करू शकतील. यामुळे सायबर फसवणूक प्रतिबंधक नियम आणखी कडक होतील. शिवाय, लहान बँका मोठ्या बँकांप्रमाणे डिजिटल सेवा देऊ शकतील. तक्रारींवर जलद कारवाई केली जाईल.
🔺RBI चे उद्दिष्ट: एक राष्ट्र, एक नियम
RBI ने म्हटले आहे की, “आम्हाला देशात बँकिंग शक्य तितके सोपे करायचे आहे. म्हणून, आम्ही जुने, गुंतागुंतीचे नियम रद्द करत आहोत आणि नवीन, स्वच्छ पुस्तके सादर करत आहोत.” सोप्या भाषेत सांगायचे तर, तुमचे मोबाइल बँकिंग, नेट बँकिंग आणि UPI २०२६ पर्यंत आणखी जलद, सुरक्षित आणि सोपे होतील. तुम्हाला कोणत्याही अडचणींना सामोरे जावे लागणार नाही.Digital Banking Experiance