Gold price increase :- सोन्याचे भाव दररोज वाढत आहेत आणि ज्यांनी सोन्यात गुंतवणूक केली आहे ते खूप आनंदी आहेत. तथापि, ज्यांनी गुंतवणूक केली नाही ते त्यांच्या खरेदीबद्दल पश्चात्ताप करत आहेत. खरंच, सोन्याच्या किमती एकतर्फी तेजी अनुभवत आहेत. २०२५ मध्ये सोने आधीच ६० टक्क्यांनी महाग झाले आहे. जागतिक स्तरावर सोन्याची किंमत प्रति औंस ४,००० डॉलर्सपेक्षा जास्त झाली आहे. तज्ञ आता म्हणत आहेत की ही उच्च किंमत देखील जोखमीशिवाय नाही.
चार्टर्ड फायनान्शियल अॅनालिस्ट (सीएफए) हिमांशू पंड्या यांनी सोन्याच्या किमतीत झालेल्या अभूतपूर्व वाढीबद्दल लोकांना इशारा दिला आहे. त्यांचा असा विश्वास आहे की सोन्याच्या किमतीत सतत होणारी वाढ ही चांगली शकुन नसू शकते; ती एक धोक्याची घंटा म्हणून पाहिली पाहिजे.
तज्ज्ञांनी अलर्ट जारी केला आहे.
हिमांशू पंड्या म्हणतात की सोन्याच्या किमती वाढण्याचे कारण केवळ नफ्याला देणे चुकीचे ठरेल. त्यामागे भीती आणि अनिश्चितता देखील आहे. त्यांनी स्पष्ट केले की मध्यवर्ती बँका, सार्वभौम निधी आणि संस्थात्मक गुंतवणूकदार सध्या सर्वाधिक सोने खरेदी करत आहेत. ते नफ्याच्या अपेक्षेने सोने खरेदी करत नाहीत, तर त्यांच्या पोर्टफोलिओचे संरक्षण करण्यासाठी आहेत. याचा अर्थ असा की मध्यवर्ती बँका देखील सुरक्षिततेसाठी सोन्याकडे वळत आहेत. या संदर्भात, तुम्ही असे म्हणू शकता की जेव्हा सरकारे विक्रमी उच्चांकावर सोने खरेदी करतात तेव्हा ते नफ्याचा पाठलाग करत नाहीत. हे काहीतरी खोलवरचे दर्शवते.
लिंक्डइनवरील एका पोस्टमध्ये, हिमांशू पंड्या यांनी काही महिन्यांपूर्वी सोन्याच्या किमतीत झालेली वाढ “अकल्पनीय” असल्याचे वर्णन केले होते. त्यांनी त्याची तुलना १९७० च्या दशकातील तेल संकटाशी केली. तथापि, ते मान्य करतात की सध्याची परिस्थिती १९७० च्या दशकातील तेल संकटाशी पूर्णपणे वेगळी आहे. त्यांनी त्याची तुलना १९७० च्या दशकातील तेल संकटाशी केली आणि म्हटले की ही वाढ “सामान्य” नाही.
सोने आता फक्त गुंतवणुकीसाठी राहिलेले नाही
ते असेही म्हणाले की सोने आता फक्त महागाईपासून बचाव करण्याचे साधन राहिलेले नाही; ते आता परताव्याचा विषय देखील आहे. तथापि, हे आर्थिक प्रणाली, विश्वासार्हता आणि त्याच्याशी संबंधित चलन प्रणालीवरील विश्वासाचा अभाव दर्शवते.
हे लक्षात घेण्यासारखे आहे की गेल्या काही वर्षांत, विशेषतः भारतात, लोक मुदत ठेवींपेक्षा (एफडी) सोन्यात गुंतवणूक करण्याकडे अधिकाधिक वळले आहेत. डिजिटल स्वरूपामुळे सोन्याची गुंतवणूक आणखी सोपी झाली आहे.
गोल्ड ईटीएफ परताव्यात आघाडीवर आहेत
या वर्षी, म्हणजेच २०२५ मध्ये, सोन्याने ५१% पेक्षा जास्त परतावा दिला आहे, ज्यामुळे तो एक आकर्षक गुंतवणूक पर्याय बनला आहे. तथापि, गोल्ड फंड्सने (गोल्ड ईटीएफ) आणखी जास्त परतावा दिला आहे, जो जवळजवळ ६६% पर्यंत पोहोचला आहे. एक वर्षापूर्वी, सोन्याची किंमत प्रति १० ग्रॅम सुमारे ₹७७,४०० होती, जी आता प्रति १० ग्रॅम ₹१,२०,००० पेक्षा जास्त झाली आहे, म्हणजे अंदाजे ५६% वाढ.
गेल्या पाच वर्षांत, सोन्याने जवळजवळ २००% परतावा दिला आहे. पाच वर्षांत त्याची किंमत जवळजवळ तिप्पट झाली आहे, सरासरी २४% वार्षिक CAGR (चक्रवाढ वार्षिक वाढ दर) आहे. हे निफ्टी ५० सारख्या इतर गुंतवणुकींपेक्षा जास्त आहे, जसे की इक्विटी. या काळात, इक्विटींनी सुमारे १७% वार्षिक परतावा दिला आहे. २०२० च्या सुरुवातीला, १० ग्रॅम सोन्याची किंमत सुमारे ₹४०,००० होती, जी २०२५ मध्ये प्रति १० ग्रॅम ₹१,१५,००० पेक्षा जास्त झाली.
१९७० च्या दशकातील तेलाचा धक्का काय आहे?
१९७३ पूर्वी, जगातील बहुतेक देश मध्य पूर्वेतील तेलावर अवलंबून होते. त्यावेळी तेलाच्या किमती खूप कमी होत्या आणि आर्थिक वाढ जलद होती. अमेरिका, युरोप आणि जपान सारख्या देशांच्या अर्थव्यवस्था या स्वस्त तेलावर अवलंबून होत्या. ऑक्टोबर १९७३ मध्ये अरब-इस्रायल युद्ध सुरू झाले. या युद्धात अमेरिका आणि पाश्चात्य देश इस्रायलला पाठिंबा देत होते.
याच्या निषेधार्थ, ओपेक (पेट्रोलियम निर्यातदार देशांची संघटना) च्या अरब सदस्य राष्ट्रांनी अमेरिका आणि त्याच्या मित्र राष्ट्रांना तेल विकणे बंद केले. काही महिन्यांतच तेलाच्या किमती चौपट वाढल्या, प्रति बॅरल ३ डॉलरवरून १२ डॉलरवर पोहोचल्या. यामुळे जागतिक महागाई आणि बेरोजगारी वाढली. १९७० चा हा ‘तेलाचा धक्का’ जागतिक अर्थव्यवस्थेच्या इतिहासातील सर्वात मोठ्या इशाऱ्यांपैकी एक बनला.